Những món nên và không nên ăn để tăng khả năng sinh lý

 Theo đông y có con điểm:  “dược thực đồng nguyên” có nghĩa là thuốc,  (nguồn gốc từ cây cỏ) và thức ăn có cùng một nguồn gốc. Hiểu sâu xa ý nghĩa của tiền nhân muốn nhắn nhủ rằng nếu biết sử dụng thì thức ăn cũng là vị thuốc.  Chúng ta đã biết rằng đã là thuốc thì không thể dùng bừa bãi còn thức ăn thì chúng ta vẫn dùng hàng ngày mà không cần biết chúng tốt hay hại cho sức khỏe.

Từ ngàn xưa cha ông ta đã biết cách kiêng cữ trong ẩm thực để tránh bệnh đối với người bị  yếu sinh lý nói riêng và người bị bệnh thận yếu nói chung, ngoài việc bồi bổ,  uống thuốc,  luyện tập. Thì việc kiêng cữ trong ăn uống là rất quan trọng,  nhưng có một vấn đề là đông y phân chức năng của thận ra làm hai phần.

Thận âm và thận dương hai chức năng này kết hợp một cách cân bằng vì cơ thể khỏe mạnh và khả năng sinh lý rất tốt. Nhưng chỉ cần một trong hai chức năng này là thận âm hoặc thận dương bị suy yếu bệnh tật sẽ xảy ra.

Trường hợp1. Nếu thận âm hư mà dùng thuốc hoặc các món ăn bổ thận dương,  thì bệnh càng thêm nặng

Trường hợp 2. Nếu thận dương hư mà lại dùng thuốc hoặc thức ăn bổ thận âm thì cũng nguy hại thì không kém. Điều quan trọng là bệnh nhân phải tự quan sát cơ thể để nhận biết xem mình có bị yếu thận không thận âm hay thận dương hư

Cách phát hiện thận âm hay thân dương hư:

Trường hợp người thận âm hư: có một số biểu hiện như: Bứt dứt, hồi hộp,  khó ngủ,  mơ mộng,  phân vân, ngũ tâm phiền nhiệt, đễ quên, hay đi tiểu đêm,  đau lưng,  mỏi gối,  ù tai,  nóng về đêm,  ra mồ hôi trộm,  lòng bàn tay, bàn chân nóng quan hệ tình dục không có lực, mau mất sức, dương nuy bất cử (dương vật không cương), xuất tinh sớm… Vì thận âm hư không đủ để cân bằng dương nên có thể bị phần dương hỏa lấn át.  Nếu ta ăn nhiều thức ăn tính dương như:  cay, nóng,  ấm… vào thì hỏa bốc càng mạng, thận âm càng bị hư tổn

Người bị thận âm hư không nên dùng các loại thức ăn sau:

Các  món ăn được coi là rất bổ thận như thịt dê, thịt chó, rau hẹ, hành tây, tỏi, nhãn, vải, nhục dung, tỏa dương, nhung hươu, nhân sâm đều không nên dùng. Những thứ gia vị hoặc đồ cay nóng như: rượu, bia, thuốc lá, ớt hạt tiêu, quế, hồi, sa tế, sa nhân cũng phải hạn chế

Người bị thận âm hư nên dùng các loại thức ăn sau:

 Y học cổ truyền khuyên nên dùng các đồ ăn thức uống thanh bổ, ngọt mát nhuận,  sinh tân dưỡng âm bổ thận, ngọt mát (nhu nhuận). Các thực phẩm khuyên dùng như: Thịt vịt trắng là bổ âm tốt nhất. Thịt lợn bổ trứng gà cả lòng trắng hay lòng đỏ có khả năng tư âm nhuận táo.

Dân gian Trung Quốc thường nấu trứng gà với đậu đen hoặc đậu tương để bổ thận tư âm, ba ba có công dụng tư âm bổ thận

Các thủy hải sản như hến trai,  sò,  đều có công dụng tư âm bổ thận, thanh nhiệt, làm sáng mắt. Quả dâu chín rất có lợi cho người mắc chứng thận âm hư

Tổ yến có công dụng bổ thận dưỡng âm,  đặc biệt là các bệnh đường hô hấp như lao phổi giãn phế quản,  viêm phế quản mãn tính… thuộc thế phế thận âm hư. Ngoài  ra để tư âm bổ thận nên dùng: cá chạch, sữa bò, sữa dê, của mài,  mật ong, sữa ong chúa, vừng đen, nấm đông cô, nấm kim châm, cà chua, ngân nhĩ,  giá đỗ các loại…

Trường hợp người thận dương hư:

Người bị thận dương hư triệu chứng giống thận âm hư nói trên, nhưng kể một số triệu chứng khác như: Eo lưng và chân tay lạnh, vào mùa đông ở lòng bàn tay bàn chân và các ngón lạnh buốt,  hay rùng mình rất sợ lạnh, sắc mặt thường trắng bệch,  sức yếu hay mệt mỏi do thiếu khí nên hay hụt hơi….

Người bị thận dương hư tính âm, hàn nhiều nên cần ăn thức ăn ấm, nóng.  Kiêng những đồ thủy sản hàn lạnh. Trái lại với thận âm hư thì  những gì người thận âm hư không nên ăn ở, thì bệnh thận dương hư dùng rất tốt. Và ngược lại những thức ăn mà người thận âm hư dùng  được, thì người bị thận dương hư lại phải kiêng cữ.